พระยาณรงค์เรืองฤทธิ์ประสิทธิสงคราม ( เริก จันทโรจวงศ์ )

พระยาถลาง ( เริกหรือฤกษ์ จันทโรจวงศ์ ) หรือพระยาณรงค์เรืองฤทธิ์ประสิทธิสงคราม นิคมคามสยามบริรักษ์พิทักษ์ภักดี เป็นผู้สำเร็จราชการเมืองถลาง ตั้งแต่พ.ศ. ๒๓๘๐ – ๒๓๙๑

        พระยาถลางเริก เป็นบุตรของเจ้าพระยาสุรินทราชา ( จันทร์ จันทโรจวงศ์ ) ผู้สำเร็จราชการหัวเมืองฝั่งทะเลตะวันตก ๘ เมือง ตั้งแต่พ.ศ. ๒๓๒๗ สมัยรัชกาลที่ ๑ เจ้าพระยาสุรินทราชาเดิมเป็นมหาดเล็ก นายฤทธิ์นายเวรสมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกษ แล้วรับราชการในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ในสมัยสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก เป็น พระยาราชวังเมืองในกรมช้าง แล้วเป็นพระยาสุรินทราชา โปรดฯให้ไปเป็นผู้สำเร็จราชการ ๘ หัวเมืองฝั่งตะวันตก จึงย้ายครอบครัวลงมาเมืองถลาง และเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น เจ้าพระยาสุรินทราชา

        ส่วนนายเริกบุตรชาย ยังคงรับราชการที่เมืองหลวงเป็น มหาดเล็ก ในตำแหน่ง นายเวร บรรดาศักดิ์เป็น นายฤทธิ์ ( นายศักดิ์ นายสิทธิ์ นายฤทธิ์ นายเดช มีศักดินา ๘๐๐ มีหัวหมื่นเป็นหัวหน้า คือ จมื่นสรรเพชรภักดี จมื่นศรีเสาวรักษ์ จมื่นเสมอใจราช จมื่นไวยวรนาถ ) ส่วนนายฤทธิ์ (เริก) เป็นนายเวรขวา มีจมื่นไวยวรนาถเป็นหัวหมื่น

        จนถึง พ.ศ. ๒๓๕๔ เมื่อทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้หลวงยกกระบัตรเมืองตะกั่วทุ่ง ( เจิม รัตนดิลก ณ ภูเก็ต ) เป็น พระวิเชียรภักดี ผู้ว่าราชการเมืองถลาง แต่ขณะนั้นผู้ช่วยราชการเมืองถลาง คือ หลวงวิชิตภักดี ว่างอยู่ด้วยย้ายไปเป็น หลวงพรหมภักดีสัสดีแล้ว พระวิเชียรภักดีจึงขอพระราชทานเอา นายฤทธิ์มหาดเล็กนายเวร ( เริก) ให้มาเป็น หลวงวิชิตภักดี แทน

        จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ นายฤทธิ์นายเวร บุตรเจ้าพระยาสุรินทราชา ( จันทร์ ) เป็น หลวงวิชิตภักดี ( เริก ) ผู้ช่วยราชการเมืองถลาง ให้คุมเลก เจ้าพระยาสุรินทราชา เมื่อวันศุกร์ แรม ๑๕ ค่ำ เดือน ๙ ปีมะแม จ.ศ. ๑๑๗๓ ตรีศก พ.ศ. ๒๓๕๔

        เหตุที่พระวิเชียรภักดี เจาะจงเอานายฤทธิ์นายเวร(เริก) มาเป็นผู้ช่วย เพราะเจ้าพระยาสุรินทราชากับครอบครัวของนายเจิมคุ้นเคยกันมาก่อน บิดานายเจิมเป็นขุนล่าม หรือ ขุนวรวาที ( ดีลีด ) ต่อมาได้เป็น หลวงวรวาที ( ดีลีด ) ล่ามฝ่ายกปิตัน ที่เมืองถลาง สมัยท้าวเทพกระษัตรีและพระยาถลางเทียน บุตรชายคนหนึ่งของขุนวรวาที คือ นายเจิม พระตะกั่วทุ่งได้ขอไปเป็นบุตรบุญธรรม รับราชการจนได้เป็นหลวงยกกระบัตรดังกล่าวแล้ว

        ฝ่ายหลวงวิเชียรภักดี ผู้ช่วยราชการเมืองถลาง เมื่อเดินทางมาถึงเมืองถลางแล้ว พระถลาง ( เจิม ) จึงได้มอบหมายงานให้รับผิดชอบอีกงานหนึ่งคือ ให้ไปเป็นผู้กำกับภาษีที่เมืองภูเก็ตท่าเรือ ตำบลทุ่งคา ตำบลเก็ตโฮ่ และตำบลอื่นที่ขึ้นกับเมืองภูเก็ต แต่เห็นว่าเมืองภูเก็ตท่าเรือเสื่อมโทรมถูกทำลายสิ้น คงจะยกไปตั้งเก็บภาษีดีบุกที่ตำบลเก็ตโฮ่ เพราะเป็นชุมชนที่มีผู้คนหนาแน่น ด้วยการทำดีบุก

        เมื่อพระถลางสร้างเมืองถลางขึ้นใหม่เป็นที่เรียบร้อยแล้ว จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้เป็น พระยาณรงค์เรืองฤทธิ์ประสิทธิสงคราม นิคมคามสยามบริรักษ์พิทักษ์ภักดี (เจิม) พระยาถลาง

        ส่วนหลวงวิเชียรภักดี (เริก) จึงได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น พระวิเชียรภักดี ปลัดเมืองถลาง

        พระยาถลางเจิมถึงแก่กรรมเมื่อพ.ศ. ๒๓๘๐ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้พระวิเชียรภักดี ปลัดเมืองถลาง เป็น พระยาณรงค์เรืองฤทธิ์ประสิทธิสงคราม นิคมคามสยามบริรักษ์พิทักษ์ภักดี ตั้งแต่พ.ศ. ๒๓๘๐ จนถึงแก่กรรมเมื่อ พ.ศ. ๒๓๙๑

              :   สมบูรณ์ แก่นตะเคียน  ๒๒ มกราคม ๒๕๕๒

Title  : Praya Narongruangritprasittisongkram ( Rearg )

        : Somboon Kantakian